Landbou het beslis die potensiaal vir grootskaalse werkskepping, maar die minimumloon vereistes wat op 1 Maart inwerking tree, gaan dié positiewe idee waarskynlik nek omdraai.

Met sy staatsrede op 10 Februarie het President Cyril Ramaphosa gesê landbou is een van die sektore wat hy geïdentifiseer het vir werkskepping om die land se hoë werkloosheidsyfer aan te spreek. TLU SA is egter van mening dat minimumloon waarskynlik eerder tot werksverliese gaan lei.

“Dit is baie jammer dat die minimumloon ingestel is, veral in die lig van land se hoë werkloosheid en die algemene agteruitgang van die land se ekonomie. Die regering is eintlik veronderstel om elkeen van die wysigings wat geïmplementeer word, te toets, om te kyk of dit ekonomiese groei en werkskepping te weeg gaan bring,” het Mnr. Bennie van Zyl, TLU SA Hoofbestuurder gesê.

“Ons is vasgevang in ’n omgewing wat nie ’n minimumloon kan bekostig nie en daar gaan heel moontlik nog verdere afleggings in die landbousektor wees. Ons is bekommerd dat ons toenemende werkloosheid gaan hê en dit is hartseer om te sien dat die regering se oplossing daarvoor is om nog meer maatskaplike toelae uit te reik. Boere moet nou toenemend keuses maak en tegnologie en meganisasie gaan al hoe meer na vore kom. Masjiene stel nie eise nie en staak nie. Jy sit dan sonder hierdie opeisende kultuur wat jy in die arbeidsomgewing beleef, waarmee jy nie deurlopend gebombardeer word nie.

“Die mark moet toegelaat word om homself te reguleer, sodat ’n werkgewer ongeskoolde mense teen ’n onderhandelde bedrag in diens kan neem, wat die mense ten minste sal toelaat om op die eerste sport te klim en dan die geleentheid gegun word om te presteer.”

Mnr. Henry Geldenhuys, TLU SA President, het bygevoeg: “Werkers wat in regeringsprojekte en -programme aangestel word, word slegs R12.75 per uur betaal. Nou is die vraag, as die regering R23.19 nie eers as ’n behoorlike minimumloon beskou nie, wat sê hy van die R12.75 wat amper die helfte is van wat landbou moet betaal. Die staat verwag van die privaatsektor – op wie hy staatmaak om werk te skep en wat reeds onderdruk is – wat hy nie self by uitkom nie. Die regering is gou om druk op landbou te plaas.”

Mnr. Van Zyl se laaste gedagte: “Dit gaan nie oor bekostigbare loon nie, maar wat is bekostigbaar vir die boer. Landbou kan net tot by ’n punt gaan. As die winsgewendheid van boere weens die hoër kostes van minimumloon in gedrang gebring word, dan het die boer nie ’n groot hoeveelheid keuse as winsgewendheid nie. Natuurlik sal boere hoër salarisse wil betaal, maar wanneer wins dit toelaat en tans is dit nie die geval nie.”

Bron: TLU SA