Die huidige voorstel deur die Nasionale Minimumloon-kommissie om die nasionale minimumloon met 1,5% bó inflasie te verhoog moet bevraagteken word.

Is dit nie Suid-Afrika se eerste prioriteit om miljoene werksgeleenthede te skep en ‘n beleidsomgewing bevorderlik vir werkskepping daar te stel nie?

Volgens Statistieke Suid-Afrika se jongste Arbeidsmag-opname, het die werkloosheidskoers ingevolge die uitgebreide definisie van werkloosheid met 2,3 persentasiepunte tot 42,0% in die tweede kwartaal van 2020 toegeneem in vergelyking met die eerste kwartaal van 2020.

Werksgeleenthede in die formele sektor het met 1,2 miljoen (10,8%) afgeneem, terwyl 640 000 werkgeleenthede (21,9%) in die informele sektor verlore gegaan het. Werksgeleenthede in private huishoudings het met 311 000 (23,6%) afgeneem, terwyl 66 000 (7,6%) werksgeleenthede in die landbousektor verlore gegaan het.

Alle bedrywe het in die tweede kwartaal van 2020 werksverliese ervaar in vergelyking met die eerste kwartaal van 2020. Die sektore met die hoogste getal werksverliese was Gemeenskaps- en Maatskaplike Dienste (515 000), Handel (373 000), Private Huishoudings (311 000), Finansiële Dienste (283 000), Konstruksie (278 000) en Vervaardiging (250 000). Werksgeleenthede in alle sektore het ook op ‘n jaar-op-jaar grondslag afgeneem. Die grootste verlies aan werksgeleenthede het voorgekom in die volgende sektore: Handel (482 000), Gemeenskaps- en Maatskaplike Dienste (379 000), Vervaardiging (334 000) en Konstruksie (297 000).

Die Nasionale Minimumloon-kommissie moet daarvan kennis neem dat werkloosheid die grootste drywer van armoede is. Loonverhogings moet dus op ‘n volhoubare wyse geskied. Ekonomiese omstandighede moet in ag geneem word. Die huidige voorstel deur die meerderheid kommissarisse dat die nasionale minimumloon met 1,5% bó inflasie verhoog word, maak dus geen sin nie!

Verder sal die voorstel om die huidige minimumloon van plaaswerkers met 16,1% vanaf R18,68 tot R21,68 per uur te verhoog aanleiding gee tot selfs meer werksverliese in die landbousektor. Menige boere is ook ernstig geraak deur die inperking en ekonomiese afswaai. Agri SA doen ‘n beroep op die minister om die huidige ekonomiese situasie in berekening te bring. Die fokus moet verskuif na werkskepping en stappe moet geneem word om verdere werksverliese in alle sektore te beperk. Die ekonomie swig onder die gewig van vele faktore soos Covid-19, soewereine kredietafgradering en swak groeivooruitsigte.

Dit sal ‘n gesamentlike poging deur almal verg om te herstel. Navorsing het getoon dat groot skokke in die beweging van statutêre loonvasstellings grootskaalse werksverliese tot gevolg het. ‘n Verdere toename bó die jaarlikse verhoging in 2021 sal problematies wees. Ons sal verkies om ‘n ingefaseerde benadering oor ‘n tydperk van drie jaar te sien. ‘n Dubbel-syfer loonskok moet ten alle koste vermy word.

Bron: Agri SA