Voëlgriep knou SA se pluimveebedryf: Groot verliese en groot gevaar
birdflu 4
Hoogs patogene avian influenza (HPAI), oftewel voëlgriep, is besig om teen ‘n ongekende tempo te versprei. Daar is vanjaar reeds meer as 7,2-miljoen hoenders vankant gemaak, wat tot ‘n tekort aan eiers gelei het en wat ook tot ‘n tekort aan hoendervleis kan lei. Dit lei reeds tot prysstygings wat vuisvoos verbruikers se finansies verder verniel.
Volgens woordvoerders van die bedryf is die uitbreking die ergste wat die land nog ooit getref het. Tydens die eerste uitbreking van voëlgriep in 2017 het die H5N8-virusstam gelei tot die vernietiging van sowat 2,7-miljoen hoenders, en in 2021 is nog sowat driemiljoen hoenders vankant gemaak.
Tekorte
Na verwag word kan tekorte in hoendervleis veral oor die feesseisoen druk op pryse veroorsaak, terwyl die eiertekort reeds pryse opgejaag het, se Izaak Breitenbach, hoofbestuurder van SA Pluimveevereniging (SAPA).
Hy meen die moontlike invoer van 11,5-miljoen bevrugte eiers kan hoendervleistekorte verlig; die invoer van hoendervleis kan ook ernstige tekorte voorkom.
Die Departement van Handel, Nywerheid en Mededinging se beperking op die storting van gevriesde hoenderporsies uit Brasilië, Denemarke en Spanje wat vroeër vanjaar ingestel is, kan egter die pryse van ingevoerde hoender opjaag, sê Paul Makube, FNB se senior landbou-ekonoom.
Buiten die voorkoms van HPAI, jaag Eskom se voortslepende beurtkrag en ‘n verhoging in die prys van diesel vir kragopwekkers die produksie- en vervoerprys verder op. Na die uitbreking van die oorlog tussen die Oekraine en Rusland het die prys van graan wat vir voer gebruik word ook gestyg, maar dit het intussen normaliseer.
-
- ՚n Tekort aan eiers weens voëlgriep het reeds tot tekorte en prysstygings gelei. (Bron: Pixabay)
-
- Die voorkoms van HPAI, oftewel voëlgriep, kan lei tot ՚n tekort aan hoendervleis en eiers, wat pryse sal opjaag. (Bron: Pixabay)
Wat is voëlgriep?
Voëlgriep verwys na ‘n tipe A-virussiekte wat natuurlik onder wilde watervoëls wêreldwyd voorkom, waarvan sommige as ‘n reservoir vir die virus beskou word.
Die hoogs patogene H5N1-stam het vir die eerste keer in 1996 onder ganse waarmee kommersieel in Asië geboer word, voorgekom. Vroeg 2000 het dit dwarsdeur Europa en Afrika onder pluimvee voorgekom.
Die virus word na alle soorte pluimvee en volstruise oorgedra, en word al meer ook na land- en marienesoogdiere oorgedra. Dit tas nie normaalweg mense aan nie, maar gevalle het al voorgekom.
Daar is meer as vyftien stamme wat volgens ernstigheid gekategoriseer word as laag patogeniese voëlgriep, wat min of geen simptome toon nie, of hoogs patogeniese voëlgriep met ernstige simptome en hoë sterftesyfer.
Die besmette voëls versprei die virus deur mond-, neus- en anale uitskeidings waarmee ander wilde voëls en pluimvee in aanraking kom, hetsy in water- of voerbakke of op die oppervlakke waar die uitskeidings voorkom.
-
- Sekere stamme van die voëlgriepvirus tas land- en seesoogdiere aan. (Bron: Pixabay)
Nuwe stam in die binneland
Reggie Ngcobo, woordvoerder vir die Departement van Landbou, Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling, sê tien uitbrekings van die H5N1-stam het in die Wes-Kaap en KwaZulu-Natal voorgekom. Die H7N6-stam is in Junie vanjaar vir die eerste keer in Mpumalanga aangeteken, vanwaar dit na Gauteng, Limpopo, Noordwes en die Vrystaat versprei waar reeds vyftig uitbrekings voorgekom het.
Die H7N6-stam is nuut in Suid-Afrika. Volgens Izaak versprei die stam vinnig tussen hoenderplase wat na aan mekaar geleë is. Die simptome van die H5N1-stam word gou opgemerk en die hoenders vrek binne twee dae. H7N6 se simptome is nie dadelik te bespeur nie en meer hoenders word besmet voordat die boer daarvan bewus raak.
-
- Drie van die grootste pluimveeprodusente in Suid-Afrika het bekend gemaak dat hulle groot verliese ly weens voëlgriep. (Bron: Pixabay)
-
- Dit is moontlik dat markte in Asië wat lewende diere verkoop ՚n bron van voëlgriep kan wees wat mense aantas. (Bron: Pixabay)
Vernietiging van hoenders en eiers
Waar ‘n uitbreking van HPAI voorkom, moet al die hoenders en eiers vernietig word om die verspreiding te probeer keer. Dit geld ook alle ander plase binne ‘n omtrek van drie kilometer, of die hoenders besmet is of nie.
Tydens vorige uitbrekings het die maatreël gehelp om die verspreiding van besmetting te keer, hoewel dit steeds deur migrerende watervoëls, soos kolganse, versprei is. Tans lyk dit nie of die beleid om die hoenders vankant te maak en eiers te vernietig werk nie, want dit versprei steeds en al hoe meer hoenderplase toets positief daarvoor.
Die bedryf word dringend versoek om biosekerheidsmaatreëls te verskerp om te keer dat nog plase besmet raak. Hoenderboere moet dit ook onverwyld by private of staatsveeartse aanmeld indien die voorkoms van voëlgriep vermoed word.
Wilde voëls wat in voer- en waterbakke drink en mis, kan die virus aan pluimvee oordra. (Bron: Pixabay)
Invoer van eiers
Volgens Reggie het die Departement die invoer van vrugbare eiers vir die braaikuikenbedryf gefasiliteer, en indien hulle versoek word, sal ander hoendereiers ook ingevoer word.
Entstof
Volgens Reggie het die Departement met reguleerders van entstofregistrasie ooreengekom om seker te maak dat entstof wat aan al die vereistes voldoen, sonder haakplek ingevoer word. Slegs plase waar biosekerheidsmaatreëls toegepas word en wat deur die Departement goedgekeur word, sal toegang tot entstof kry. Die plase moet ook onderneem om voëls wat ingeënt is vankant te maak indien dit blyk dat die entstof nie die gewenste uitwerking het nie.
Voëlgriep is wêreldwyd ‘n kopseer, des te meer omdat al meer land- en seesoogdiere daarmee besmet raak. Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) vrees dat die siekte kan muteer en aan mense oorgedra kan word.
“Die virus is nie staties nie; dit verander,” sê Richard Webby, hoof van die WGO se sentrum wat griep onder diere navors. Hy meen dit verhoog die moontlikheid dat die virus menslike genetiese eienskappe kan ontwikkel. “Die feit dat die virus al hoe meer soogdiere op land en see aantas is ‘n kommerwekkende teken.”
Verskeie lande, insluitend die VSA, Nederland, Duitsland, Sjina, Viëtnam en Indonesië, is besig om entstof te ontwikkel.
Wilde watervoëls wat rondtrek versprei vermoedelik die voëlgriepvirus. (Bron: Pixabay)
Grootste bydraer tot landbousektor
Die pluimveebedryf is die grootste bydraer tot die landbousektor in die land. In 2020 het die sektor 18% tot die totale waarde van landbou en 41% van die totale diereproduksie van die land bygedra.
Drie van Suid-Afrika se grootste hoenderprodusente, naamlik Astral, Quantum Foods en RCL (Rainbow Chickens), het verlede week bekend gemaak dat hulle groot geldelike verliese weens die voëlgriep-pandemie gely het.
Namibië verbied SA pluimvee
Intussen het Namibië die invoer van hoenders en eiers vanuit Suid-Afrika tot verdere kennisgewing opgeskort. Die besluit is onmiddellik van krag en sluit die invoer en vervoer van lewende hoenders en kuikens, asook enige hoendervleis en eiers, in.
Bronverwysings
Avian Influenza in Birds (2023) Centres for Disease Control and Prevention.
https://www.cdc.gov/flu/avianflu/avian-in-birds.htm
Banya, N. (2023) Astral blames load shedding for expected losses. MoneyWeb https://www.moneyweb.co.za/news/companies-and-deals/sa-faces-chicken-meat-shortage-as-power-crisis-bird-flu-hit-producers/
Patel, F. (2023) Government to import eggs and fast-track vaccines after lethal bird flu outbreak. The Citizen
https://www.citizen.co.za/news/vaccines-sa-bird-avian-flu-outbreak-latest/
Matshoba, A. (2023) Chicken and egg prices set to soar ahead of festive season. MoneyWeb.
Miller, M.J., (2022). Why Unprecedented Bird Flu Outbreaks Are Concerning Scientists. Nature Magazine
Namibia suspends imports of South African chickens due to Avian flu outbreak. (2023) African News
South African Poultry Association (SAPA)
Stadler, H. (2023)
Voëlgriep ‘ergste nóg’: Produsente se verliese loop op. Netwerk24.
Voëlgriep (2023) SouthAfrica.co.za
https://southafrica.co.za/af/voelgriep.html
Wilson, N. (2023) Bird flu crisis: Govt to fast-track vaccines amid fears of chicken, egg shortage. News24
Related Posts
