Groentetuin vir beginners 15: Kweek jou eie bessies
bessies 3
Bessies is ՚n waardevolle toevoeging tot jou groentetuin. Dit is gesond en lekker en jou gesin sal heerlik daaraan smul vir ontbyt, in slaai, in gladdejantjies (smoothies) en in soetgebak.
Bessies groei ook goed in houers en het beslis ՚n plek selfs in die kleinste groentetuin. Nuwe kultivars en variëteite maak dit aanpasbaar by die meeste klimaatsomstandighede. Die gewildste bessies sluit aarbeie, bloubessies, appelliefies, frambose en brame in.
Aarbeie
Aarbeie het volson nodig, maar beskerming teen sterk wind. Plant in goed gedreineerde grond wat vooraf bemes is; voeg ook beenmeel by. Plant die aarbeiplante sowat 30 cm uit mekaar.
Die moederplant maak lopers waaruit klein plantjies voortspruit. As die babaplantjies sterk groei, kan jy die lopers wat dit aan die moederplant verbind afknip. Jy kan ook die plantjies versigtig uithaal en verder weg plant.
Gee gereeld net ՚n bietjie water op ՚n slag. Wanneer die vruggies begin ontwikkel, kan jy die grond om die plant met ՚n laag strooi, dennenaalde of plastiek met gaatjies bedek sodat die vrugte nie op die grond lê nie.
Moderne hibriede sluit ranksoorte soos ‘Sweetheart’ in wat ook goed in potte of hangmandjies aard.
Aarbeie is ’n gesonde toevoeging tot jou dieet wat van ontbyt tot nagereg op jou spyskaart kan wees. (Bron: Pixabay)
Bloubessies
Bloubessies het ՚n soetsuur geur en is propvol antioksidante. Hoekom duur betaal vir bakkies bloubessies as jy jou eie bessiebos in jou tuin kan kweek?
Nuwer bloubessiekultivars is geskik vir die meeste klimaatstoestande. Hulle sluit ‘Peach Sorbet’ en ‘Pink Icing’ in.
Albei is kompakte bessiebosse met veelkleurige blare wat in die winter van kleur verander.
Die plante is selfbestuiwend en lewer massas bessies. Ryp bessies is oesgereed wanneer hulle ՚n diep pers kleur het, nog ferm is en net effens meegee as jy saggies daaraan druk.
Bloubessies het ses tot agt uur volson of oggendson per dag nodig. Plant hulle in potte of in grond wat goed dreineer. Gee elke tweede dag water, maar in die reënseisoen is een keer per week genoeg.
Bloubessies floreer in suur grond. Gee bemesting met ՚n suurbasis in die lente en somer. Voeg ՚n koppie asyn by vier liter kraanwater in ՚n gieter of emmer om die alkaliese vlakke daarvan te verminder. ՚n Deklaag met ՚n suurbasis soos groen dennenaalde of gekerfde dennebas is geskik. Gebruikte koffiemoer sal ook help om die grond se suurgehalte reg te kry.
Bloubessies is selfbestuiwend met manlike en vroulike blomme aan dieselfde plant. (Bron: Pixabay)
Appelliefies
Appelliefies is maklik om van saad, steggies of saailinge te kweek. Plant hulle in vol son tussen Augustus en Februarie, want die plant is gevoelig vir ryp. Hoewel die plant in swak grond sal groei, sal beenmeel en kompos ՚n groter oes verseker.
Gooi die plant elke dag nat; grond wat goed dreineer sal sorg dat die wortels nie in water staan nie.
Voed die plant gereeld met 2:3:2; te veel stikstof sal ՚n reusebos met min vrugte tot gevolg hê.
Die groen vrugte is GIFTIG. Die plant sal na sowat vier maande in die somer begin bessies dra, maar die vrugte is die lekkerste in die winter. As die plant gevestig is, kan dit feitlik heeljaar lank weekliks geoes word.
Amerikaanse bolwurm, rooispinnekop en roes kan voorkom, maar dit kan met organiese middels beheer word.
Appelliefies is maklik om te kweek en as die bos eers gevestig is, dra dit maande lank. (Bron: Pixabay)
Brame en frambose (Rubus spp.)
Die beste tyd om hierdie doringagtige bessies te plant is in die winter wanneer die plante rustend is, maar as jy die plantjie by ՚n kwekery gekoop het, kan jy dit enige tyd plant.
Doringlose braamhibriede met groot, sappige bessies en nuwe framboos-variëteite waarvan die vrugte van vroegsomer tot laatherfs ryp is, is by sommige kwekerye beskikbaar.
Plant brame en frambose in volson in goedgedreineerde leemgrond of sand wat baie organiese materiaal bevat en ՚n pH van minstens 6,3 het.
Brame word tamaai groot en moet minstens drie meter uitmekaar geplant word. Hou goed nat. Bemes die struike in die lente en somer met 3:1:5. ՚n Deklaag op die grond rondom die struike sal help om die grond vogtig te hou en onkruid beheer.
Bessies is van November tot laat Januarie beskikbaar. Eet die ryp vrugte rou of was en droog dit voordat jy dit bevries.
Aarbeie is ’n gewilde somervrug waarna almal uitsien, maar aan die begin van die seisoen kan dit nogal duur wees. As jy jou eie aarbeie kweek, kan jy geld bespaar. (Bron: Pixabay)
Bronverwysings
Anthony, D. (2014) Enigeen kan groente kweek. Metz Press ISBN 978-1-928201-12-0
Esterhuizen, S. (2017) Kweek appelliefies Netwerk24
Eva, G. (2023) Kweek jou eie bloubessies – ons wys jou hoe! Netwerk24. https://www.netwerk24.com/tuis/tuine/tuindagboek/kweek-jou-eie-bloubessies-ons-wys-jou-hoe-20230127-2
Kweek jou eie bessies (2013) Netwerk24. https://www.netwerk24.com/tuis/Argief/kweek-jou-eie-bessies-20170914
Kweek só jou eie aarbeie (2018) Landbou.com. https://www.landbou.com/landbou/Leefstyl/Gesin/kweek-so-jou-eie-aarbeie-20180925
Frambose is hol aan die binnekant omdat die stingeltjie aan die plant agterbly wanneer jy die bessie pluk. (Bron: Pixabay)
Related Posts
