Bloutongvirus raak alle herkouers. Dit was eerste in Suid-Afrika in die laat agtiende eeu geïdentifiseer en benoem (Peter Coetzee, 2012). Sedertdien het dit sy grootste merk gelaat op ons skaapbedryf; massa-morbiditeit en -mortaliteit is al ervaar.

Suid-Afrika het 22 van die 26 serotipes wat wêreldwyd al ontdek is. Elke seisoen bring ‘n nuwe kombinasie van serotipes wat siekte veroorsaak afhangend van elke kudde se immuniteit en elke plaas se unieke omstandighede. Die virus word deur muggies versprei en dus het dit ‘n seisoenale voorkoms.

Hoe weet ek as my skaap bloutong het?

Tekens kan wees koors, uitloopsel van vloeistof by die neus, gesig en lippe kan geswel wees. Die tong kan blou wees (dus die naam van die virus), dit kan seerplekke ophê en geswel wees (Figuur 1). Net bokant die hoef kan daar ‘n duidelik opmerklike blou rand vorm (Figuur 2). As die ooie swanger was tydens infeksie kan hulle aborteer, stilgeboortes ervaar of geboorte gee aan neurologies abnormale lammers. Dit kan ook gebeur as die lewende entstof van OBP gebruik word tydens dragtigheid. Ander diere is vatbaar vir bloutong, maar toon selde enige tekens van infeksie. Hierdie diere kan dit wel na nabye skaapkuddes versprei.

Diagnose en behandeling

Diagnose word meestal gemaak op grond van kliniese tekens en die seisoen. Behandeling is gerig op opbou van die dier se immuniteit en voorkoming van sekondêre infeksies. Geaffekteerde diere moet geskei word van die res van die kudde. Kos en water moet maklik en vrylik beskikbaar wees.

Kontrole

Die getal muggies het ‘n regstreekse verband met die erns van ʼn uitbraak. Hulle getalle moet beheer word. Die mees doeltreffende manier om diere te beskerm bly steeds inenting. Onderstepoort Biologiese Produkte (OBP) se lewende entstof was die enigste beskikbare geregistreerde entstof. Design Biologix het wel in Augustus 2023 hulle entstof beskikbaar gestel. Dit word Bluvax genoem en kom in 100 ml, 100-dosis bottels (Figuur 3). Dit is ‘n dooie entstof wat beteken dit kan veilig op dragtige diere gebruik word. (Design Biologix, 2023).

Bloutong veroorsaak steeds erge ekonomiese skade in ons skaapbedryf. Dit kan verwar word met ander siektes en word baie keer misgediagnoseer. Die bloutongvirus se vermoë om te muteer, in die muggiebevolking te sirkuleer en baie spesies aan te tas veroorsaak dat uitwissing van die virus feitlik onmoontlik is. Die virus moet beheer word deur inenting en goeie biosekuriteitbeginsels.

Bronne

Design Biologix. (2023, 6 6). Retrieved from Design Biologix: https://designbio.co.za/wpcontent/uploads/2023/09/BLUVAX-Insert-R9.pdf

Peter Coetzee, M. S. (2012). Bluetongue: a historical and epidemiological perspective with the emphasis on South Africa. Virology Journal, 198-205.

VERWOERD, D.W. 2009. History of bluetongue research at Onderstepoort. Onderstepoort Journal of Veterinary Research, 76:99–102

Vir meer inligting kontak dr Ida Glover by Octavoscene deur ‘n e-pos te stuur na ida@octavosvene.co.za