Deur: Martin Brandt, Agronoom by Pioneer Saad

Die afgelope mielieseisoen van 2019-2020 was ‘n uitdagende, moeilike en baie wisselvallige seisoen wat baie produsente nie graag wil oor hê nie.

Oeste het baie goed gelyk met goeie potensiaal aan die begin.  Later het dit wisselvallig begin raak wat weersomstandighede betref.  Mielieplante was aan die begin van hul reproduktiewe fases, wat in baie gebiede stremming ervaar het.  Dit het meegebring dat goeie oeste op hande, slegte oeste gelewer het.  Daar is egter ook die teendeel, dat goeie oeste verkry is in spesifieke gebiede.  Een plaas het goed gedoen en die volgende plaas het dit moeilik gegaan.  Geen tendens kon gekry word om aannames te maak nie.

Proewe is wel steeds gedoen in hierdie uitdagende seisoen.  Die geheim van ‘n suksesvolle boerdery is om elke seisoen iets anders of nuuts te probeer doen op jou plaas.  Die gesegde is: “Om te meet, is om te weet”. 

By Pioneer doen ons gereeld proewe op verskeie plekke en in verskeie omstandighede.  Dit gee ons ‘n stap in die regte rigting, om vir produsente hulp te verleen om volhoubaar te kan boer.

Hoekom die gedagte van in-ry spasiëring spesifiek?

Die gedagte het ontstaan, nadat gewonder is wat ‘n mens kan doen om die beste potensiaal uit ‘n mieliekultivar te kan kry, oor ‘n hektaar.  Daar is natuurlik heelwat faktore waarna ‘n mens kan kyk.

Daar is ook gedelf in die literatuur, en gevind dat daar al reeds gedurende 1987 tot 1996 oor 354 mielielande in die VSA, ‘n veldopname gemaak was oor mielieplante se in-ry spasiëring.  Hierdie veldopname het gewys dat ‘n gemiddelde kommersiële mielieland, ‘n standaardafwyking gehad het van 4,5 duim.  Dit beteken dat ‘n variasie in plantspasiëring beskryf kan word deur die standaardafwyking van plant-tot-plant-spasies in die ry.  In hierdie veldopname het dit gewys dat die gemiddelde plant ongeveer 4,5 duim uit sy posisie is van normaal.

Belangrik verder is, indien ‘n plant in sy posisie is:

• Gee dit elke plant ‘n gelyke kans
• Beter plantontwikkeling word verkry
• Optimale wortelontwikkeling word verkry

Die kompetisie tussen plante is dan gelyk en elkeen het die potensiaal om dieselfde te ontwikkel en eweredige koppe te verkry.  Voedingstofopname kan meer doeltreffend wees indien voeding reg geplaas is en die grond uniform is.  Sonlig kan ook gelyk opgevang word deur elke plant.

Daar is verskeie faktore verder wat tot voordeel vir ‘n plant kan wees.

In die ondersoek van die veldopname is daar ‘n paar goed ondersoek, naamlik:

1. Misgeplaasde pitte (plante)
2. Gemiste pitte (plante)
3. Ekstra plante

Gedurende die 2019-2020 mielieseisoen, is ‘n soortgelyke ondersoek op ‘n baie klein skaal gedoen.  Dit was nie regtig ‘n ondersoek nie, maar meer ‘n klein statistiese proef.

Hierdie proef is gedoen met Pioneer se nuwe geel ultra-vinnige kultivar, P1197R.  Dit was ‘n droëland proef buite die Harrismith distrik in die Oos-Vrystaat.  Toestande was gunstig aan die begin, maar het later minder gunstig geraak. Hael het ook voorgekom op ongeveer 8 blaar stadium.

Die proef uitleg was as volg:

Plantestand:    55 000

Kultivar:           P1197R

Ten spyte van die ongunstige toestande later in die seisoen, kon daar nogsteeds interessante resultate gesien word.

Grafiek 1

Ideale stand (A – Presies) “Kontrole”

Vir ‘n 55 000 stand op ‘n 0.76 m rywydte, is die interplant spasiëring gelyk aan 239 mm.

Foto’s van die koppe volg wat vanaf elke plant oor 5 meter gepluk is.

Presiese spasiëring van twee herhalings, elk oor 5 meter.

Soos gesien kan word in die foto’s, toon die koppe stremming wat ervaar was.

Grafiek 2

Gemiste plante (sogenaamde “skips”) B – Skips

In hierdie geval is tydens die veldopname en ander proewe in die VSA gevind dat, daar definitief ‘n verlaging in opbrengs voorkom.

Tydens ons proef is presies dieselfde resultate gekry, deurdat daar definitief ‘n groot verskil in opbrengs was.  Dit het ‘n verlaging in opbrengs meegebring van 0.62 t/ha teenoor die kontrole.  In hierdie proef was daar 2 “skips” oor 5 meter gewees, dws 4 skips oor 10 meter.  Volgens die plantpopulasie wat 55 000 stand was, is daar ‘n opbrengs verkry van 6.48 t/ha in die kontrole.  Dit gee dus vir ons ‘n gemiddelde kopgrootte van 118g per kop.  Onthou die toestande was nie baie gunstig vir hoë opbrengste nie.

Foto’s van die koppe volg wat vanaf elke plant oor 5 meter gepluk is.

Gemiste plante se koppe van 2 herhalings, elk oor 5 meter.

Dus in die geval waar 4 skips verkry is oor 10 meter, het dit meegebring dat dit ‘n opbrengsverlies van 620 kg/ha gelewer het.  Dit het ons dus 5263 skips gegee per hektaar. As gevolg hiervan, verloor jy meer as ‘n halwe ton per hektaar.

Aangrensende plante kan dalk kompenseer in die spasie van die skip, maar kan nie genoeg wees om op te maak nie.

Ekstra plante (C – Dubbels)

Soos op die grafiek 2 gesien kan word, kan dit neig om opbrengste te verhoog, indien die stand onder optimum is.  ‘n Afname in opbrengs van dubbele plante, sowel as die aangrensende plant kan verkry word, maar die ekstra plant kan kompenseer vir die afname wat plaasvind.  Planters wat slegs groterige pitte plant, kan dubbels neersit indien die pitte baie kleiner is as gewoonlik.  Hierdie is nie ideaal nie, maar ten minste kan die verlies wat sou plaasvind nie ‘n groot uitwerking gee nie.

Foto’s van die koppe volg wat vanaf elke plant oor 5 meter gepluk is.

Ekstra – en dubbel plante se koppe van 2 herhalings, elk oor 5 meter.

Misgeplaasde pitte (D – Uit plek)

In die veldopname wat in die VSA gedoen was, is daar gevind dat in die geval van die misgeplaasde pitte, dat die effek daarvan aanleiding kon gee tot die verlaging in opbrengs relatief tot die eenvormige stand.

In hierdie proef wat plaaslik gedoen was, is min of meer dieselfde resultate gevind.  Op die grafiek 2, kan gesien word dat D – uit plek, bykans dieselfde opbrengs gegee het as die kontrole, A – Presies, waar die plante presies reg in die ry geplant was.  Hulle opbrengste was onderskeidelik, 6.48 t/ha en 6.47 t/ha.  In ons berekeninge is die standaard afwykings tussen die herhalings bepaal vir elke gedeelte.

Foto’s van die koppe volg wat vanaf elke plant oor 5 meter gepluk is.

Mis geplaasde plante (uit sy plek) op 3 plekke oor 5 meter, van 2 herhalings.

Gevolgtrekking

Die uitwerking van inry-spasiëring kan ‘n verskil maak om top opbrengste te behaal.  Ons moet streef om dus ons mielieplanter nader aan ideaal te kry om sodoende opbrengste per hektaar te verbeter.

‘n Paar voorgestelde wenke, om die ideaal moontlik te bereik:

• Kundigheid en hulp moet gebruik word
• Vir maksimale winsgewendheid, moet die beplande plantpopulasie hoog genoeg wees.
• Die regte planter vir die spesifieke toestande is krities.
• Planter kalibrasies op ‘n gereelde basis, is van kritiese belang.
• Planterspoed moet reg aangepas wees vir die spesifieke toestande.
• Plant mielies 6 tot 8 cm diep vir maksimum opbrengs.